Bitkisel Yağlar Ne İşe Yarar? Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
Bazı hastalık tedavilerinin desteklenmesi, cilt bakımının yapılması, bazı inanç ritüelleri dahilinde arınmanın sağlanması, enerjinin tazelenmesi, kozmetik ürünlerin yapımı ve kasların rahatlatılması gibi birçok işlem için doğal bitkisel yağlar tercih edilmektedir.
Bitkisel yağ faydaları, yağın elde edildiği bitkinin özelliklerine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Doğal içerikli ürünler olsa da yanlış kullanımı sonucunda istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle kullanıma başlamadan öncesinde bitkisel yağ çeşitleri hakkında bilgi edinilmesi ve en uygun olan yağ çeşidinin, yalnızca tavsiye edilen şekilde kullanılması gerekmektedir.
Bitkisel Yağ Çeşitleri
Bitkisel yağlar, oldukça çok çeşidi tanımlayan genel bir tabirdir. Bu yağlar, kendi aralarında temel olarak 7 farklı gruba ayrılmaktadır. Bu gruplar ise kısaca şu şekilde sıralanabilmektedir:
● Bitki Yağları: Genel olarak yemeklerde kullanılan bitkisel yağları tanımlamaktadır. Yemeklik yağ olarak da adlandırılan bu ürünler; ayçiçeği, pamuk, fıstık, kanola, fındık, mısır, zeytin, palmiye ve soya gibi bitkilerin yağları ile üretilmektedir.
● Aromatik Yağlar: Duygu durumun dengelenmesi ve enerjinin tazelenmesinde büyük bir önem taşıyan bu yağlar, kozmetik ürünlerin hazırlanmasında da sıklıkla kullanılmaktadır. Masaj sektöründe yararlanılan bu yağların başında; lavanta, çay ağacı, limon, turunçgiller, kekik, okaliptus, nane ve biberiye gelmektedir.
● Uçucu Yağlar: Özellikle esans hazırlarken kullanılan bu yağlar arasında en sık tercih edilenleri; çam terebentin, çuha çiçeği, defne yaprağı, aynısafa, anason ve adaçayı yağıdır.
● Meyve Yağları: Saç, cilt ve tırnak bakımında sıklıkla kullanılan bu yağlar, meyve özlerinden elde edilmektedir. Günümüzde en çok ilgi gören çeşitlerin başında ise ananas, elma, üzüm çekirdeği, kızılcık, kuşburnu, avokado, kayısı, çilek ve Hindistan cevizi yağı gelmektedir.
● Tıbbi Yağlar: Hastalık tedavilerinin desteklenmesi için kullanılan ürünlerdir. Genel olarak diğer gruplarda yer alan yağlar arasında en uygun olanların belirlenmesi ve karıştırılarak balsam haline getirilmesi ile kullanılmaktadır. Bitkilerin özelliklerine ve şifasına bağlı olarak tüm yağlar ile hazırlanabilmektedir.
● Baharat Yağları: Baharatların taze halde toplanması ve yağlarının çıkarılması ile edilen ürünlerdir. Kişniş, kantaron, çörek otu, karabiber, karanfil, rezene ve haşhaş yağı gibi ürünler en sık kullanılan çeşitleridir.
● Çiçek Yağları: Çiçek açan bitkilerden elde edilen yağlara verilen genel addır. Cilt bakımı ve esans hazırlama işlemleri için sık kullanılmaktadır. En sık tercih edilen türleri ise gül, papatya, menekşe, yasemin ve taze karanfil yağlarıdır.
Bitkisel yağlar, oldukça geniş kapsamlı bir kullanım alanına sahiptir. Bu nedenle bitkisel yağ kullanımı öncesinde gerekli araştırmaların yapılması ve mümkünse hekim önerisi alınması tavsiye edilmektedir.
Bitkisel Yağlar Nasıl Yapılır?
Bitkisel yağların hazırlanması için temelde 3 farklı yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemler ise;
● Soğuk Sıkım: En sağlıklı olan üretim yöntemidir. Bu işlem sırasında bitkiler, tohumları ve çekirdeklerinden ayrılmadan preslenmektedir. Ardından posası süzülmekte ve çok düşük ısıda yağının çıkması sağlanmaktadır. Bu sayede bitkinin içerisinde bulunan yararlı öğeler kaybolmamaktadır.
● Su Distilasyonu: Bitkinin tamamı ya da kullanılacak olan kısmı (kök, yaprak, çiçek vb.) kaynar durumdaki suya ilave edilmektedir. Ardından yağını bırakana kadar beklenmesi ve çıkan yağın ayrıştırılması sonucunda üretilmektedir.
● Yağda Bekletme: Toplanan bitkilerin zeytinyağı gibi güçlü yağların içerisinde bekletilmesi ile elde edilmektedir. Bekleme süresi içerisinde bitkiler, içlerinde bulunan tüm özü içerisinde bekledikleri yağa bırakmaktadır.
Bitkisel yağların hangi şekilde üretileceği, kullanım alanına ve bitkinin özelliklerine bağlı olarak belirlenmektedir. Bazı bitkilerden birden fazla yöntem ile yağ elde etmek mümkündür.
Bitkisel Yağların Faydaları
Bitkisel yağların faydaları, üretim için kullanılan bitkinin özelliklerine ve üretim şekline bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Genel olarak bitkisel yağların faydaları ise şu şekildedir:
● Ciltte görülen problemlerin giderilmesi,
● Cildin nemlendirilmesi ve yaşlanmanın geciktirilmesi,
● Saç ve tırnak sağlığının desteklenmesi,
● Kas tutulması ve diğer bölgesel ağrı sorunlarının hafifletilmesi,
● Migren ve benzeri hastalıkların tedavisinin desteklenmesi,
● Başta beyin olmak üzere organlar ve vücut sistemlerinin güçlendirilmesi,
● Hoş kokulu kozmetik ürünlerin üretilmesidir.
Bitkisel yağlar, yalnızca doğru şekilde kullanıldığı sürece faydalı ürünlerdir. Bu nedenle bilinçsizce ya da kulaktan dolma bilgiler ile kullanılmaması gerekmektedir.
Şifa İçin En Çok Kullanılan Bitkisel Yağlar Hangileridir?
Şifa için en çok kullanılan bitkisel yağların başında şu ürünler gelmektedir:
● At kestanesi,
● Kekik,
● Okaliptus,
● Nane,
● Kantaron,
● Karanfil,
● Zeytin,
● Badem yağıdır.
Şifalı bitkisel yağlar, kişinin sorun yaşadığı sağlık sorununa bağlı olarak seçilmelidir. Yukarıda belirtilen yağlar ise birden fazla hastalığın tedavisini destekleyebildiği için yaygın olarak kullanılmaktadır.
Anadolu Kültüründe En Çok Kullanılan Bitkisel Yağlar
Anadolu kültüründe en çok kullanılan bitkisel yağlar; tohum, bitki, meyve ve aromatik yağlardır. Kullanım sıklıkları ise bölgelere bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Ancak en sık kullanılan yağların başında;
● Ayçiçeği,
● Zeytin,
● Gül,
● Kayısı,
● Kekik,
● Lavanta,
● Çörekotu,
● Hindistan cevizi,
● Susam yağları gelmektedir.
Anadolu’da yaygın olarak kullanılan bitkisel yağlar, kozmetik sektörünün gelişmesi ile birlikte daha çeşitli bir hale gelmiştir. Bu nedenle sık kullanılan yağlar, her geçen gün artış göstermektedir.
