Doğal Zeytinyağı Nedir? Zeytinyağının Özellikleri Nelerdir?
Mor ötesi ışıklarla incelendiği takdirde ise kırmızı renkli bir görünüm oluşmaktadır. Bu durum, zeytinde bulunan ve yağa geçen klorofil ile doğrudan alakalıdır.
Zeytinyağının doğallığı, zeytin ağacının bakımından itibaren etkilenmektedir. Daha fazla hasat sağlamak için hormon takviyelerinin yapılması ya da kimyasal barındıran gübrelerin kullanılması zeytinyağının doğallığını bozacaktır. Aynı zamanda yağ üretimi sırasında aroma, renk, kıvam ve dayanıklılık sağlamak amacıyla ilave edilen katkı maddeleri de zeytinyağının doğallıktan uzaklaşmasına yol açmaktadır.
Zeytinyağı Asit Oranları Ne Anlama Geliyor?
Zeytinyağının faydaları ve lezzetinden yararlanmak için doğallığının yanı sıra asit oranına da dikkat edilmesi gerekmektedir. Yağın asit oranı; ürünün kalitesi, tadı ve raf ömrünün belirlenmesindeki en önemli faktörlerden biridir. Anlamı ise ürünün içerisinde serbest olarak gezinen ve zeytinyağının doğal içeriklerinden olan gliserin ile homojen bir karışım gösteremeyen oleik asit miktarını temsil etmektedir.
Zeytinyağının içerisindeki oleik asit oranı, her 100 mililitrede bir görülen miktar üzerinden hesaplanmaktadır. Sağlıklı ve lezzetli bir zeytinyağında ise oleik asit miktarının olabildiğince düşük çıkması gerekmektedir.
Hangi Asit Oranında Zeytinyağı Alınır?
Zeytinyağı satın alırken tercih edilmesi gereken oleik asit miktarı %0,8’in altında olmalıdır. Ancak genel olarak %1’in altındaki değerler kabul görmektedir. Zeytinyağının çiğ tüketimi için tavsiye edilen asit oranı %0,4 olarak belirtilmektedir. Yemek pişirirken kullanılacak ideal zeytinyağları ise %0,3 oranında oleik asit içermelidir.
Zeytinyağının içerisinde %0,8’den daha az miktarda oleik asit bulunuyorsa naturel sızma zeytinyağı adı verilmektedir. %0,8 ila %2 oranındaki asidik değer sonucunda naturel birinci, daha yüksek oranlardaki değerler sonucunda ise naturel ikinci adı verilen zeytinyağları elde edilmektedir.
Türk Mutfağında Zeytinyağının Önemi
Türk mutfağında zeytinyağının kullanımı, Orta Asya dönemleri ile Türklerin Anadolu’ya yerleşmeye başlamasına kadar uzanmaktadır. Özellikle Ege sınırları içerisinde yaygın şekilde yetişen zeytin ağaçları, yağ elde etmek için faydalı bir bitkisel kaynak olarak görülmüş ve hem lezzeti hem de faydaları ile giderek daha da yaygın kullanılmaya başlamıştır. Bu durum sonucunda ise diğer coğrafi bölgelerde de zeytinyağına duyulan ilgi artış göstermiştir.
Türk mutfağında zeytinyağı; mezeler, salatalar, sebze yemekleri, fırın yemekleri, balık ve deniz mahsulü yemekleri, çeşitli soslar ve hamur işi hazırlamakta kullanılmaktadır. Özellikle zeytinyağlı sarma, dolma ve taze fasulye gibi yemekler tüm bölgelerde severek tüketilmektedir. Zengin kullanım alanı ile zeytinyağı, mutfağımızdaki önemli yerini korumaya günümüzde de devam etmektedir.
Zeytinyağlı Yemek Önerileri
Zeytinyağlı yemek önerileri denince akla ilk olarak sarmalar ve dolmalar gelmektedir. Ancak zeytinyağı kullanımı ile hazırlanan çok sayıda lezzetli yemek bulunmaktadır. Bu yemeklere örnek olarak;
· Enginar,
· Kereviz,
· Piyaz,
· Taze fasulye,
· Pilaki,
· Brokoli salatası,
· Kuru biber/ patlıcan dolması,
· Semizotu yemeği,
· Patlıcan mezesi,
· Börülce salatası,
· Barbunya,
· Bakla,
· Kabak çiçeği dolmasıdır.
Zeytinyağı kullanarak hazırlanan poğaça ve pizza tabanı gibi hamur işleri, ayçiçek yağı ile hazırlanan hamurlardan daha lezzetli olmaktadır. Aynı zamanda daha gevrek bir hamur elde edilmesini de sağlamaktadır.
Zeytinyağının Kullanım Alanları
Zeytinyağı, oldukça lezzetli ve sağlıklı bir bitkisel besin kaynağı olmakla birlikte farklı yararları da bulunmaktadır. Bu nedenle çok sayıda kullanım alanı vardır. Bu alanlar ise kısaca şu şekildedir:
● Kuru saçların nem kazanması ve beslenmesi için maske hazırlanması,
● Tırnakların beslenmesi için masaj yapılması,
● Cildi beslemek için masaj yağı olarak kullanılması,
● Bronzlaştırıcı etkisi nedeniyle güneşlenirken kullanılması,
● Scrub ve peeling hazırlarken cildi korumak için diğer malzemelere ilave edilmesi,
● Antibakteriyel özelliği nedeni ile sabun, duş jeli ve şampuan üretiminde kullanılması,
● Nemlendirici ve besleyici özellikleri sayesinde vücut losyonlarına eklenmesi ya da doğrudan cilde uygulanması,
● Bebeklerde pişik sonucunda meydana gelen cilt kızarıklarının giderilmesi,
● Matlaşan ahşap yüzeyler ve mobilyaların yeniden parlaklık kazanması,
● Sindirim faaliyetlerinin düzenlenmesi,
● Kuru öksürük sonucunda meydana gelen boğaz tahrişlerinin iyileştirilmesidir.
Zeytinyağı; deri ayakkabılara bakım yapmak, gıcırdayan menteşeleri yağlamak, ciltteki boya lekelerini temizlemek, sıkışan fermuarları açmak ya da makyaj fırçalarını temizlemek gibi işlevlere de sahiptir. Bu nedenle oldukça popüler bir bitkisel yağ olarak kabul edilmektedir.
